Aquathermie
Wat is aquathermie?
Aquathermie is de verzamelnaam voor thermische energie gewonnen uit oppervlakwater (TEO), afvalwater (TEA) of drinkwater (TED) en is een duurzame warmtebron die als vervanger van aardgas kan worden ingezet. De temperatuur van drinkwater is ’s zomers zo’n 8-25 ⁰C en ’s winters zo’n 2-15 ⁰C ,daarom heet het een zeer lage temperatuurbron. Dit betekent dat het een goede basistemperatuur levert, die nog verder moet worden opgewaardeerd naar een bruikbare temperatuur voor (ruimte-)verwarming of verkoeling. Die opwarming kan bijvoorbeeld elektrisch, met zon of wind en een warmtepomp. Aquathermie wordt ook vaak toegepast in combinatie met een bodemenergiesysteem om de gewonnen warmte en/of koude seizoensoverbruggend op te slaan. Aquathermie is daardoor duurzamer dan aardgas.
Waar kan aquathermie?
Aquathermie-oplossingen zijn collectieve oplossingen – in de buurt van een waterbron. Dunea Warmte & Koude kan projecten realiseren op basis van de transportinfrastructuur van drinkwaterbedrijf Dunea. Deze leidingen zijn van dien omvang, dat het ‘aftappen’ van temperatuur voor thermische energie uitstekend mogelijk is, zonder de primaire functie voor drinkwater te benadelen. Dit maakt aquathermie-projecten tot een duurzame optie in Zuid-Holland. Deze kaart geeft een indicatie van de potentie van TED.
Warmtewinning uit drinkwater is vooral interessant in de zomer. Door klimaatverandering zal het drinkwater in de zomer steeds warmer worden. Door TED te combineren met een WKO is deze warmte in de winter beschikbaar.
Uit recent onderzoek blijkt dat de lagetemperatuurwarmte van aquathermie ongeveer 60% van de woningen voldoende kan verwarmen. Het is belangrijk dat de woningen goed geïsoleerd zijn. In de gebouwen moeten radiatoren of vloerverwarming zijn om de warmte af te geven.
Haalbaar & opschaalbaar
Sinds 2018 geldt voor nieuwbouw de gasaansluitplicht niet meer. Nieuwe woningen krijgen sindsdien geen aansluiting op het aardgasnetwerk. Nieuwbouwprojecten zijn hierdoor kansrijk voor aquathermie, deze hebben namelijk goede isolatie waardoor ze geschikt zijn voor een lage temperatuur warmte uit een warmtenet.
Door de minimale schaalgrootte van 200 – 400 woningen, kan relatief klein worden gestart. Daarna kunnen systemen groeien door koppeling of uitbreiding, bijvoorbeeld met centrale bronnen als restwarmte of geothermie. Objecten groter dan een groep woningen zijn ook goed te verduurzamen met aquathermie, zoals het nieuwe winkelcomplex in Leidschendam-Voorburg, de Mall of the Netherlands.
Infrastructuur
De warmte of koude uit aquathermie stroomt via ondergrondse infrastructuur naar een gebouw. Een warmtewisselaar zit verbonden aan één uiteinde van de leiding waardoor energie uit het water wordt onttrokken. Het rendement van het watertransport is afhankelijk van de nabijheid van de bron en afnemer; hoe lokaler, hoe beter.
Het aanleggen van aquathermie infrastructuur kan dit goed gekoppelt worden met andere werkzaamheden, zoals rioolvervangingen. Dit is vooral gunstig voor het plaatsen van het stadverwarming-equivalent van aquathermie-systemen: zeer lage temperatuur (ZLT) warmtenetten.
Relatief onbekend maar niet exotisch
Water kan als één van de oplossingen uitstekend bijdragen aan de energietransitie. Volgens onderzoek van CE Delft en Deltares is de potentie groot: aquathermie kan in ruim 40% van de warmtevraag in 2050 voorzien. Er zijn al meer dan 65 gerealiseerde aquathermieprojecten in Nederland. Komt uw project hierbij?